Wernisaż najnowszej wystawy Muzeum Tatrzańskiego, poświęconej w całości zakopiańskiemu rzemiosłu artystycznemu czyli meblom, tkaninom, koronkom, ceramice, rzeźbom oraz pamiątkom wytwarzanym w Zakopanem od II połowy XIX w. aż do roku 1939, odbędzie się 1 lipca o godzinie 18:00 w gmachu głównym Muzeum Tatrzańskiego przy ulicy Krupówki 10.
Trudno znaleźć początki tego typu twórczości. Przyjeżdżający pod Tatry turyści zachwycali się nie tylko przyrodą, ale także przedmiotami codziennego użytku, które znajdowali w podhalańskich chałupach. Ten podziw dla rodzimych talentów, idący w parze ze społecznikowsko-pozytywistycznymi ideami oraz chęć pomocy ubogiej góralskiej ludności dały początek szeregowi inicjatyw, mających na celu zawodową edukację górali i otwarcie im przez to możliwości dodatkowego zarobkowania. W działaniach tych postawiono właśnie na rozmaite rzemiosła artystyczne.
Zaowocowało to powstaniem w Zakopanem w drugiej połowie XIX wieku dwóch szkół zawodowych: Szkoły Przemysłu Drzewnego i Szkoły Koronkarskiej. Obie te instytucje na długie lata stały się centrami zakopiańskiego rzemiosła, zarówno poprzez wyroby własne, jak i twórczość swoich licznych absolwentów.
Na rozwój sztuki użytkowej w Zakopanem mieli wpływ również artyści, których przyciągały zarówno góry, jak też względna swoboda wymiany myśli i poglądów, która tutaj jakoś mniej rzucała się w oczy zaborcom. Przywozili ze sobą idee łączenia sztuki i użyteczności w przedmiotach codziennego użytku. Tworzyli stowarzyszenia (np. „Sztuka Podhalańska”) i warsztaty („Kilim”, „Tarkos”), w których zajmowano się np. wytwarzaniem dekoracyjnych tkanin. Artyści miejscowi i przyjezdni w swoich pracowniach chętnie łączyli sztukę z rzemiosłem, wprowadzając także techniki, które nie były na Podhalu tradycyjne (jak ceramika).
Zdarzało się, że zamieszkujący tu twórcy ze swoich domów czynili modelowe wręcz przykłady łączenia sztuki z użytecznością (np. willa Cicha Karola Kłosowskiego). Także licznie powstające pensjonaty i domy letniskowe często wyposażane były w artystyczne funkcjonalne przedmioty.
Tą wystawą Muzeum Tatrzańskie chce przypomnieć i udowodnić, że Zakopane – obecnie kojarzone z tandetą „krupówkowych” pamiątek – było prężnym ośrodkiem różnego rodzaju rzemiosł, cechujących się wysoką jakością wykonania, a „Made in Zakopane” to marka solidna (choć wymyślona na potrzeby wystawy). Wyroby zakopiańskich pracowni projektowane były niejednokrotnie przez profesjonalnych artystów i odznaczały się wysokim poziomem artystycznym.
Prezentowana różnorodność wyrobów i ich wspólne eksponowanie ma w założeniu nawiązywać do wystaw rzemiosła, które odbywały się w międzywojennym Zakopanem (często w salach Szkoły Przemysłu Drzewnego), na których razem występowały różne rodzaje przedmiotów.
Na wystawie Muzeum Tatrzańskie przypomina też wytwórnie mniej znane oraz prezentuje obiekty rzadziej pokazywane, przechowywane w magazynach Muzeum i innych instytucji, w tym muzeów z Warszawy, Poznania, Krakowa, Łodzi, Płocka, Kielc i Sulejówka oraz pochodzące ze zbiorów prywatnych. Z rozmysłem pominięta jest kwestia stylu zakopiańskiego, bo mogą go Państwo zobaczyć w jednej z muzealnych filii – willi Kolibie. Wystawa z założenia ma za zadanie przypomnieć zakopiańskie rzemiosło artystyczne do 1939 roku. Jej bohaterami są same przedmioty i ich twórcy. Celowo pozbawiona jest wartościowania, poszukiwania kontekstów i reinterpretacji tematu, do czego – mamy nadzieję – stanie się podstawą.
Wystawa potrwa od 1 lipca do 1 października 2023.
Godziny otwarcia:
- środa – niedziela 10:00 – 18:00
- w poniedziałki i wtorki nieczynne
Cennik:
- ekspozycja stała i czasowa – bilet normalny 24 zł, bilet ulgowy 12 zł
- ekspozycja stała – bilet normalny 20 zł, bilet ulgowy 10 zł
- ekspozycja czasowa – bilet normalny 10 zł, bilet ulgowy 5 zł
- Karta Dużej Rodziny- bilet na wystawy dostępne w filii dla 1 osoby 10 zł
- bilet całodzienny łączony do wszystkich otwartych filii – bilet normalny 49 zł, bilet ulgowy 24 zł
- bilet tygodniowy łączony do wszystkich otwartych filii – bilet normalny 65 zł, bilet ulgowy 32 zł
- grupowy – min. 15 os., wszystkie wystawy dostępne w filii, na każde 15 os. 1 opiekun gratis, bilet za 1 os. 11 zł
- audioprzewodnik – 5 zł
- oprowadzanie – 90 zł
- mieszkańcy gmin: Biały Dunajec, Bukowina Tatrzańska, Czarny Dunajec, Kościelisko, Nowy Targ, Miasto Nowy Targ, Miasto Zakopane, Poronin i Szaflary – bilet 1 zł
- wstęp wolny w każdą niedzielę
- zwiedzanie z przewodnikiem jest możliwe po wcześniejszym ustaleniu terminu pod adresem: rezerwacja@muzeumtatrzanskie.pl
- Muzeum nie prowadzi sprzedaży biletów online ani rezerwacji na zwiedzanie bez przewodnika.
- o kolejności wejścia decyduje moment przybycia do muzeum i poziom natężenia ruchu turystycznego.