Ulica Kościeliska to miejsce, w którym bije serce historii Zakopanego. To najstarsza ulica stolicy Tatr, a spacer po niej to doskonała okazja, aby dowiedzieć się więcej o ludowym budownictwie, stylu zakopiańskim, jak również o postaciach, dzięki którym Zakopane – z niewielkiej osady pasterskiej pod Tatrami, zmieniło się w znany w całej Polsce „pępek świata”. Ruszajmy!
Najstarsze obiekty sakralne w Zakopanem
Spacer ulicą Kościeliską rozpoczynamy przy drewnianym kościółku pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej zwanym „Starym Kościółkiem”. Warto przyjrzeć się nie tylko jego tradycyjnej ludowej architekturze, ale również zajrzeć do wnętrza tego wybudowanego w 1847 roku kościoła. Zwróćcie koniecznie uwagę na przepiękną malowaną na szkle Drogę Krzyżową autorstwa ludowej malarki Eweliny Pęksowej. Tuż przy „Starym Kościółku” znajduje się pochodząca z początków XIX wieku kaplica Gąsieniców. Jej aktualne wnętrze zostało zaprojektowane przez Antoniego Kenara – jednego z wybitniejszych powojennych artystów zakopiańskich i jednocześnie legendarnego dyrektora zakopiańskiego Państwowego Liceum Technik Plastycznych, o którym jeszcze wspomnimy.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku
Kilka metrów od kaplicy Gąsieniców znajduje się wejście na Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, który jest jedną z najstarszych nekropolii w Polsce. Nagrobki pochowanych tutaj przedstawicieli polskiej kultury związanych z Zakopanem – artystów, poetów, pisarzy czy działaczy społecznych – to prawdziwe dzieła sztuki pełne podhalańskich akcentów. Wiele z nich zostało wykonanych przez uczniów Liceum Technik Plastycznych pod kierunkiem ich słynnych nauczycieli, w tym Władysława Hasiora. To właśnie na Pęksowym Brzyzku zostali pochowani Tytus Chałubiński, Sabała, Stanisław Witkiewicz, Antoni Rząsa, Kazimierz Przerwa-Tetmajer czy Kornel Makuszyński.
Pierwsza willa w stylu zakopiańskim
Wracamy do „Starego Kościółka” i kierujemy się dalej ulicą Kościeliską. Po kilku minutach spaceru po prawej stronie miniemy pochodzący z drugiej połowy XIX wieku budynek restauracji „u Wnuka”, a następnie dotrzemy do położonej za drewnianym mostkiem Willi Koliba, w której znajduje się Muzeum Stylu Zakopiańskiego będące filią Muzeum Tatrzańskiego. To szczególne miejsce na mapie Zakopanego. Willa Koliba jest bowiem pierwszym budynkiem wybudowanym w stylu zakopiańskim według projektu samego Stanisław Witkiewicza. W salach Muzeum znajdziecie zarówno kolekcję etnograficzną, meble oraz sprzęty stanowiące oryginalne wyposażenie Willi, jak również – dzięki interaktywnym ekspozycjom – dowiecie się więcej o stylu zakopiańskim, jego twórcy – Stanisławie Witkiewiczu oraz pierwszym właścicielu Willi – Zygmuncie Gnatowskim. Nie zapomnijcie o spacerze wokół Willi i znalezieniu w jej bryle charakterystycznych elementów stylu zakopiańskiego jak pazdury, słoneczka czy rzeźbione leluje.
W poszukiwaniu historii Zakopanego
Spacerując dalej ulicą Kościeliską warto zwrócić uwagę budynek słynnego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara, jak również zatrzymać się przy ozdobionej pięknymi ornamentami Willi Cicha znajdującą się pod adresem Kościeliska 42, w której mieścił Dom Sztuki artysty Karola Kłosowskiego. Ostatnim punktem naszego spaceru jest zlokalizowana na skrzyżowaniu ulicy Kościeliskiej z Drogą do Rojów kolejna filia Muzeum Tatrzańskiego – Chałupa Gąsieniców Sobczaków. Niezwykle cenna kolekcja etnograficzna prezentowana jest w dwóch izbach – czarnej oraz białej – i opowiada o ludowych korzeniach stylu zakopiańskiego.
Z czasem ulica Kościeliska przechodzi w Krzeptówki, gdzie również znajduje się wiele interesujących miejsc, które warto odwiedzić podczas pobytu w Zakopanem. Na pewno opowiemy Wam o nich w kolejnych wydaniach Zakoplanu!
