Być w Tatrach i nie skosztować oscypka to niemal jak zbrodnia. Dlaczego jednak jedne sery są żółte, inne białe, mają różne kształty i tak różnią się smakiem? Czy to wszystko oscypki?
Aby zrozumieć, skąd bierze się różnica, najlepiej poznać proces wytwarzania góralskich serów: od dojenia, przez klaganie i pucenie, aż po wędzenie u powały w bacowskim szałasie. Co ciekawe, metoda wyrobu od wieków nie uległa zmianie i cały czas opiera się na ręcznej pracy juhasów.
Z czego, jak i kiedy robi oscypek?
Najbardziej znany jest oczywiście oscypek. Ten twardy, lekko słony, wędzony ser górale wytwarzają z mleka owiec, które na halach pasą się od maja do września. Prawdziwy oscypek musi zawierać co najmniej 60% owczego mleka. Ma też charakterystyczny, unikalny kształt wrzeciona. Dostępny jest od maja do końca grudnia. Zimą oscypki są niedostępne, ale przez cały rok można kupić inne tradycyjne podhalańskie sery.
![Oscypek, bundz i gołka, czy trochę o regionalnych serach Podhala](https://zakoplan.pl/wp-content/uploads/2020/04/Oscypek-bundz-czy-gołka-2.jpg)
![Oscypek, bundz i gołka, czy trochę o regionalnych serach Podhala](https://zakoplan.pl/wp-content/uploads/2020/04/Oscypek-bundz-czy-gołka-2.jpg)
Jakie sery poza oscypkiem można kupić na Podhalu?
Najpopularniejsze są gołki, czyli walcowate serki z krowiego mleka. Innym tradycyjnym serem, przypominającym nieco mozzarellę, jest bundz, który otrzymuje się w początkowej fazie wytwarzania oscypków. Z bundzu owczego zaś można zrobić bryndzę – miękki ser podpuszczkowy, o charakterystycznym słono-pikantnym smaku. Wszystko w myśl zasady wywodzącej się z czasów wielkiej biedy na Podhalu, że na bacówce nic nie może się zmarnować.
![Prawdziwy oscypek - kiedy możemy go szukać?](https://zakoplan.pl/wp-content/uploads/2020/04/Oscypek-bundz-czy-gołka-1024x683.jpg)
![Prawdziwy oscypek - kiedy możemy go szukać?](https://zakoplan.pl/wp-content/uploads/2020/04/Oscypek-bundz-czy-gołka-1024x683.jpg)
Gdzie zobaczyć jak powstaje oscypek?
Do niedawna nie tak łatwo było podpatrzeć na żywo, jak powstaje oscypek. „Bacowie nie zawsze chętnie wpuszczają do swoich szałasów, a już na pewno nie pozwalają turystom własnoręcznie wypucyć oscypka. A że jest to proces bardzo ciekawy, chcemy pokazać go z bliska. Tym bardziej, że jest to świetna lekcja historii i tradycji Podhala” – mówi Miłosz Buczyłko z Muzeum Oscypka w Zakopanem, gdzie podczas prowadzonych przez prawdziwego Bacę Pokazów Wyrobu Oscypka można zrobić swój własny serek, a w sklepiku kupić prawdziwe oscypki najwyższej jakości, o zawartości 60%, 80% lub 100% owczego mleka.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o oscypku i innych serach podhalańskich odwiedź muzeumoscypka.pl.