Zawody „O Wielkanocne Jajo” im. Krystyny Behounek
Nie ma chyba bardziej malowniczej imprezy pod Tatrami. W lany poniedziałek rokrocznie na Kalatówkach odbywają się zawody na starym sprzęcie narciarskim „O wielkanocne jajo”. W roku 2021 za sprawą pandemii niestety się nie odbędą, pozostaje więc powspominać, licząc na powrót do tej pięknej tradycji w przyszłym roku. Od samego rana w kierunku Hotelu Górskiego PTTK […]
Redyk
Dawniej mawiano, że „fto mo owce, ten mo co fce”. Wypas owiec leżał u fundamentów kultury górali całego łuku Karpat i był podstawowym zajęciem. Dziś baców na halach już znacznie mniej, ale tradycyjny redyk, czyli początek i koniec wypasu, nadal wyznacza zmianę sezonów. Redyk to wyjście na wypas, a także powrót z hal. Tradycyjnie rozpoczyna […]
Noc świętojańska. Jak (i po co) górale zaklinali rzeczywistość
Dziś nikt już nie szuka kwiatu paproci. Puszczanie wianków zastąpiły portale randkowe, ogniska – sielski grill. Nawet skarb można znaleźć kilka razy w tygodniu w kolekturach lotto. Zanim jednak wszystko stało się proste, noc świętojańska była pod Tatrami jedną z najważniejszych dat magicznych w roku. Noc świętojańska przypada z 23/24 czerwca. Często mylona jest z […]
Makuszyński i czarnooki opryszek
Siódma rano. Natarczywy dzwonek do drzwi. Zaspany Makuszyński, już wtedy poczytny autor książek dla dzieci i wzięty felietonista, idzie zobaczyć, kto nie daje człowiekowi pospać. Na progu stoi czarnooki chłopiec i głosem nieznoszącym sprzeciwu żąda: dajcie narty! Wizyta nie była przypadkowa. Kornel Makuszyński, choć sam na nartach nie czuł się pewnie i wolał spędzać czas […]
Jutro święty Janek, puśćmy na wodę wianek
Dzień św. Jana Chrzciciela, przypada w porze letniego przesilenia słońca w czerwcu. Jeszcze w połowie XX wieku wigilia tego najdłuższego w roku dnia była postrzegana jako czas ważny, tajemniczy, graniczny. Utarła się opinia, że do św. Jana hale i pastwiska obfitują w najsoczystszą trawę, co w sposób oczywisty ma bezpośredni wpływ na mleczność owiec, a […]
Balonowy rekord: z Chochołowskiej do stratosfery
Wszystko wydawało się sprzyjać. Nowoczesne technologie, doświadczona załoga, korzystne prognozy pogody. Start największego na świecie balonu, który miał wznieść się do stratosfery, zaplanowano w Dolinie Chochołowskiej na październik 1938 r. Gwiazda Polski, bo tak w konkursie nazwano stratostat, miała wznieść się na 30 km nad powierzchnię ziemi, bijąc tym samym o ponad 7 km rekord […]
Robię, co mi dyktuje drzewo. Antoni Rząsa
Był jednym z najbardziej interesujących polskich rzeźbiarzy XX wieku. Jego drewniani Chrystusowie mieli po dwie głowy lub brakowało mi palców u rąk. Bo w sztuce Rząsy rządziło drzewo. Afera wybuchła już na początku twórczej drogi Antoniego Rząsy. Wyrzeźbił nagrobek swojego mistrza, Antoniego Kenara. Gruby pień z wydrążonym krzyżem, w którym wisi figura Chrystusa. Głowę ma […]
Kumoterki i Parada Gazdowska
Coroczna parada gazdowska, wyścigi kumoterek, zawody w skiringu i ski-skiringu odbywają się dorocznie w lutym na Podhalu, wywołując niemałe emocje. Nic w tym dziwnego – w końcu to jedyna w swoim rodzaju góralska zabawa sportowa. Dla górali, którzy biorą udział w Paradzie Gazdowskiej, konie są oczkiem w głowie. Godzinami potrafią też majstrować przy saniach i […]
Wołanie w górach. Michał Jagiełło o akcjach TOPR
Bez względu na pogodę wyruszają, by nieść pomoc uwięzionym w górach. O tych najciekawszych i najtrudniejszych akcjach ratunkowych w Tatrach opowiada kultowa książka „Wołanie w górach” Michała Jagiełły. Michał Jagiełło, znakomity pisarz, ratownik tatrzański oraz naczelnik Grupy Tatrzańskiej GOPR-u, wieloletni wiceminister kultury i dyrektor Biblioteki Narodowej pracę nad kroniką akcji ratunkowych rozpoczął jeszcze na V […]
Wielkanoc pod Tatrami
Wielkanoc to na Podhalu czas barwny i wesoły. Ponieważ tradycja jest tu wciąż żywa, warto odwiedzić region i zobaczyć, jak świętują Górale. W kościele katolickim Wielkanoc to święto Zmartwychwstania i radości z odkupienia grzechów. Chrystus-człowiek umarł w cierpieniach, by zmyć ludzkie grzechy i dać nadzieję na życie wieczne. W kulturze ludowej święta wielkanocne wiązano z […]